Bölge, dağlık yapısı ve zengin tarım potansiyeli sayesinde özellikle buğday, mısır, patates, fasulye gibi tarım ürünleri ile zeytinyağı, tereyağı, peynir ve balık gibi deniz ürünlerini sıklıkla kullanır. Ayrıca hayvancılık da bu bölgede önemli bir yer tutar, bu yüzden etli yemekler ve süt ürünleri de mutfağın vazgeçilmez unsurlarıdır.
Bıçak Arası, bu mutfak kültürünün bir parçası olarak, hem kolay yapılabilen hem de doyurucu ve lezzetli bir hamur işi olarak ortaya çıkmıştır. Genellikle kahvaltılarda ya da çay saatlerinde tercih edilir. Yapımı pratik, iç malzemesi zengin, besleyici ve bölgenin iklimine uygun olan bu yemek, uzun yıllardır yerel halk tarafından tüketilmektedir.
Peki bu lezzetin adı nereden geliyor;
"Bıçak Arası" isminin kökeni, yemek yapımında kullanılan geleneksel bir yöntemle ilgilidir. Hamurun pişme sırasında üzerine yapılan kesikler, hamurun gevrekleşmesini ve pişerken kabarmasını sağlarken aynı zamanda yemeğe özgü bir görünüm de kazandırır. İşte bu kesiklerin, genellikle bıçakla yapılmasından dolayı yemek "Bıçak Arası" olarak anılmaya başlanmıştır. Kesikler, hamurun dış kısmını gevrekleştirirken iç kısmındaki peynirli harcın da daha iyi pişmesini sağlar.
Bıçak Arası, Karadeniz mutfağındaki hamur işleri ile benzerlik gösterir. Özellikle yufka, börek, pide gibi hamur işlerinin yapımı bölgenin geleneksel yemek kültürünün temel taşlarını oluşturur. Bu yemekler, genellikle köylerde, evlerde veya küçük yerel fırınlarda yapılan ve taze olarak tüketilen lezzetlerdir.
Bıçak Arası, özellikle Trabzon ve çevresindeki dağlık köylerde popüler olan bir yemektir. Hem kırsal kesimde hem de şehir merkezlerinde yaygın olan bu tarif, zamanla Trabzon'un simgesel hamur işi haline gelmiştir. Karadeniz halkı, bu tür hamur işlerini geleneksel odun fırınlarında pişirir. Fırınlar, bölgedeki köylere özgü taş fırınlar olup, genellikle taşlardan yapılır ve ekmeğin daha lezzetli olmasına katkı sağlar.
Günümüzde ise Bıçak Arası, Karadeniz mutfağının önemli bir parçası olmaya devam etmektedir. Özellikle bölgedeki restoranlar ve lokantalar, bu hamur işini menülerine dahil etmiş, hem yerli halkın hem de turistlerin ilgisini çekmiştir. Yavaş yavaş Karadeniz dışında da popülerlik kazanan Bıçak Arası, hem kültürel mirasın hem de bölgenin geleneksel lezzetlerinin korunmasına yardımcı olmaktadır.
Günümüzde Bıçak Arası, yalnızca bir yemek değil, aynı zamanda Karadeniz’in mutfak kültürünü yansıtan bir geleneksel öğe haline gelmiştir. Aileler, özellikle düğünler, bayramlar veya misafir ağırlamak gibi özel günlerde bu lezzeti hazırlayarak geleneklerini yaşatmaktadır.
MALZEMELER:
HAMURU İÇİN:
-3 su bardağı un
-1 paket kuru maya (veya 1 tatlı kaşığı yaş maya)
-1 tatlı kaşığı tuz
-1 tatlı kaşığı toz şeker
-1/4 su bardağı sıvı yağ
-1 su bardağı ılık su (gerekirse biraz daha eklenebilir)
İÇ HARCI İÇİN:
-200 gram beyaz peynir (tercihen tuzsuz veya az tuzlu)
-1/2 su bardağı ince doğranmış taze soğan (isteğe göre)
-1 yemek kaşığı zeytinyağı (isteğe bağlı)
-Tuz, karabiber (isteğe göre)
ÜZERİ İÇİN:
-1 yumurta sarısı (isteğe bağlı, üzerine sürmek için)
-Susam veya çörek otu (isteğe bağlı, süslemek için)
HAZIRLIK AŞAMALARI:
HAMURU HAZIRLAMA:
Ilık suyun içinde, kuru mayayı ve şekeri karıştırın. Birkaç dakika bekleyin, maya aktif hale gelsin.
Bir kabın içine unu eleyin ve tuzu ekleyin.
Ortasını havuz gibi açın, maya karışımını ve sıvı yağı ilave edin. Yavaşça karıştırarak hamuru yoğurmaya başlayın.
Hamuru yaklaşık 5-10 dakika kadar yoğurun, yumuşak ama ele yapışmayan bir kıvam elde etmelisiniz. Eğer gerekirse azar azar un veya su ekleyebilirsiniz.
Hamurun üzerini kapatıp, ılık bir ortamda yaklaşık 1 saat kadar mayalanmaya bırakın. Hamur kabararak iki katına çıkacaktır.
İÇ HARCINI HAZIRLAMA:
Peynirleri bir kaba alıp, çatalla ezin. Eğer taze soğan kullanacaksanız, soğanları ince ince doğrayın ve peynirle karıştırın. Zeytinyağı da ekleyebilirsiniz.
Karışıma tuz ve karabiber de ekleyin. İç harcınız hazır.
HAMURUN ŞEKİL VERİLMESİ:
Mayalanan hamuru hafif unlanmış bir zemine alıp, iki eşit parçaya ayırın.
Her bir hamur parçasını, merdane yardımıyla yuvarlak veya oval şekilde açın. Hamurun kalınlığı, yaklaşık 1 cm olmalıdır.
Açtığınız hamurun ortasına peynirli harcı eşit bir şekilde yayın. Hamurun kenarlarını biraz içeri katlayarak harcın dışarı çıkmasını engelleyin.
HAMURU KATLAMA:
Hamuru ikiye katlayın ve kenarlarını iyice kapatın, böylece peynir dışarı sızmaz.
Bıçakla, hamurun üzerine yaklaşık 1-2 cm aralıklarla kesikler (bıçak arası) yapın. Bu kesikler, hamurun pişerken kabarmasına ve gevrek olmasına yardımcı olacaktır.
PİŞİRME:
Önceden ısıtılmış 180°C fırında, hamurun üstü altın rengini alana kadar yaklaşık 25-30 dakika pişirin.
Fırından çıkar çıkmaz, üzerine yumurta sarısı sürmek isterseniz, üzerine fırça ile sürüp biraz daha pişirebilirsiniz.
Ayrıca üzerine susam veya çörek otu serpiştirebilirsiniz.
Servis:
Fırından çıkan Bıçak Arasıyı biraz dinlendirdikten sonra dilimleyip sıcak servis edebilirsiniz.
PÜF NOKTALARI:
Hamur:
Hamurun kıvamı çok önemli. Ne çok sert ne de çok yumuşak olmalı. İdeal kıvamda bir hamur, kolayca açılabilir.
İç Harç:
İç harcında peynir dışında, dilerseniz ıspanak veya pırasalı harçlar da kullanılabilir. Ancak Karadeniz mutfağında genellikle sade peynirli tercih edilir.
Kesikler:
Hamura bıçakla yapılan kesikler, hem şekil açısından güzel bir görüntü verir hem de pişerken hamurun daha iyi kabarmasını sağlar.
Afiyet olsun, bir başka tarifte görüşmek üzere hoşça kalın.
