Atatürk'ün talimatıyla dönemin Başbakanı İsmet İnönü tarafından 3 Nisan 1937 tarihinde Karabük Demir ve Çelik Fabrikalarının (KARDEMİR) temelinin atılmasıyla geleceği değişen Karabük, bugün kuruluşunun 86. yıl dönümünü kutluyor.
Atatürk'ün talimatıyla başlatılan ulusal sanayileşme hamlesi çerçevesinde 1930'lu yıllarda yapımına karar verilen demir ve çelik fabrikalarının yeri konusunda dönemin Genelkurmay Başkanı Fevzi Çakmak'ın "Düşman ordusunun top menziline düşmeyecek kadar içerlek, piyadenin ulaşamayacağı kadar kuytu, süvarinin dörtnala kalkamayacağı kadar sarp bir yerde kurulmalıdır" sözü üzerine Filyos Irmağı’nın kolları olan Soğanlı ve Araç çaylarının birleştiği arada geniş çeltik tarlaları üzerinde temelleri atılan ve böylece Karabük’te çeltik tarımından çelik sanayiine dönülerek Türkiye’nin ilk ağır sanayii hamlesi başlatılmış oldu.
3 Nisan 1937'de temelleri atılan Karabük Demir ve Çelik Fabrikalarının 2 yıl sonra 6 Haziran 1939'da faaliyete geçmesiyle birlikte 13 haneli bir mahalle olan Karabük, göç alarak gelişmeye ve büyümeye başlarken, 25 Haziran 1939’da belediye teşkilatına kavuştu.
1941 yılında Safranbolu ilçesine bağlı bucak olan Karabük 3 Mart 1953 tarihinde 6068 sayılı kanunla Zonguldak'a bağlı bir ilçe haline geldi. Karabük, 6 Haziran 1995 gün ve 22305 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 550 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Çankırı’dan Ovacık ve Eskipazar ilçeleri ile Zonguldak’tan Eflani, Safranbolu ve Yenice ilçelerinin birleştirilmesiyle Türkiye’nin 78. ili oldu.
Çeltik tarımından çelik sanayiine
Türkiye’de ağır demir sanayinin kurulmasına dair kanunun kabul edilmesiyle birlikte demir çelik sanayinin kurulması için 1925 yılında incelemeler başlatıldı. Amerikalı iktisatçılar ve Rus heyeti incelemeleri ile Sümerbank ve Erkan-ı Harbiye mümessillerinden bir kurul çalışmaları sonrası demir çelik sanayi kuruluş yeri için maden kömürü havzasına yakın olan Karabük seçildi. 3 Nisan 1937’de dönemin Başbakanı İsmet İnönü tarafından Zonguldak’ın Karabük köyünde Filyos Irmağı’nın kolları olan Soğanlı ve Araç çaylarının birleştiği arada geniş çeltik tarlaları üzerinde atılmış ve böylece Karabük’te çeltik tarımından çelik sanayiine dönülerek Türkiye’nin ilk ağır sanayi hamlesi başlatılmış oldu. İnönü ve Çakmak tarafından 3 Nisan 1937'de temelleri atılan KARDEMİR, 10 Eylül 1939'da ilk Türk demirini üretti.
13 hanelik mahalleden 250 bin nüfuslu şehir
KARDEMİR, kurulmasıyla birlikte Türkiye Cumhuriyeti'nin imarında önemli görevler üstlenirken, Ereğli Demir ve Çelik Fabrikaları (ERDEMİR) ile İskenderun Demir ve Çelik A.Ş.'nin (İSDEMİR) kurulmasında rol alması nedeniyle "fabrika kuran fabrika" unvanını aldı. Kurulduğu günden itibaren istihdama sağladığı katkıyla birlikte Karabük, 13 haneli mahalleden bugün 250 bin nüfuslu modern bir şehre büründü.
Yıllık 3 milyon ton çelik üretim kapasitesine sahip olan KARDEMİR, bölge ülkeleri arasındaki en büyük, ülkedeki tek ray ve tren tekeri üreticisi konumunda yer alıyor. Son yıllarda yaptığı yatırımlarla savunma sanayii ve otomotiv alanına da destek vermeye başlayan KARDEMİR, ağır profil ve kalın kangal üretiminde de ülkenin tek milli markası konumunda yer alıyor.
(İHA)
