ŞAHMELİK OTU
Eskiden kına yakmak için kullanılan bir ottu. Esas Kına ağacı olarak bilinen bitkinin tohumları ile aynı görünüşe sahiptir. Doğal renklendirici olarak kullanılan bu bitki kumaş boyası olarak değerlendirilmektedir.
Halk arasında zehirli bitki olarak bilinse de bazı ilaç sektöründe kullanılmakta hatta bu konuda "Alternatif Tıpta" hemoroit, romatizma ağrısı, soğuk algınlığı, yüksek ateş, yılan sokması ve yaraların tedavisinde kullanıldığı bilimsel olarak aktarılmaktadır. (Alternatif tıp önermiyorum. Bu yönteme başvuracakların ise uzmanların eşliğinde uygulamasını tavsiye ediyorum.)
Bazı kaynaklarda bu bitkinin olgunlaşmamış yeşil tanelerinin zehirli olduğu vurgulanmaktadır.
Şahmelik otunun doğal boya olarak kullanmak için : 5 kg'a şahmelik meyvesi 2,5 L su içinde , 4 saat oda sıcaklığında kendi halinde bekletilip ardından süzülerek boya elde ediliyor. Doğal boyalar Kanserojen içermediği için oldukça sağlıklı.
Bölgemizde Şahmelik otu olarak bilinen bu bitkinin Zonguldak’ta ve Anadolu’da değişik adları da vardır. Batı Karadeniz’de Şahmelek, Doğu Karadeniz’de Nivürden , Balkan göçmenleri arasında Gülüz ,Trakya’da “Mürver, Memer, Sultanotu, Mülver ve Karabubu” isimleri kullanılmaktadır Ereğli Düzce civarında Yiğidinotu da deniliyor.
Bitki adları uluslararası literatürde tek isim ile anılıyor. Bu bitkinin bilimsel adı Sambucus ebulus’tur. Fakat Anadolu’da bitkilerin halk dilinde yöresel isimleri vardır. Bir bitki aynı şehirde onlarca isim ile bilinebilir. Zonguldak’ta da değişik ilçelerde isimler farklılaşabilir. Literatürde yerel isimler bilinmediği için bitkilerin o yöreye ait adları araştırılıp kayıt altına alınması ve gelecek kuşaklara aktarılması gerekmektedir.
Hayati Yılmaz ile
Zonguldak Tarih
