Yunan bilim insanları artık Santorini'ye ciddi etki edecek 6 şiddetindeki bir deprem olasılığından bahsediyor.
Santorini volkanının küllerinin izlerinin bizim açımızdan önemi ise daha önceki yıllarda gerçekleşen patlamalarla gökyüzüne savrulan küllerine Zonguldak Sofular mağarasındaki sütun yapılarında (sarkıt ve dikitler) rastlanmasıdır. Bu izler, Minos patlamasının bölgesel iklim ve çevre üzerinde izlenebilir bir etkisinin olup olmadığını değerlendirmek için oldukça önemli veriler sunmaktadır.
Aynı zamanda Thera Santorini volkanik patlaması olarak da isimlendirilen Minos patlaması M.Ö. 1600 yılında meydana gelmiştir. Tarihsel süreçte en geniş alana yayılan volkanik patlamalardan birisi olan bu patlama Thera Adası ile Minion yerleşiminde olmuş ve Minos uygarlığını yok etmiştir.
Sofular mağarası; Zonguldak merkeze bağlı Sofular Köyü sınırları içinde olan mağara, karstlaşmaya son derece uygun Vizeen yaşlı Yılanlı (Kokaksu) Formasyonu içinde gelişmiştir. Deniz seviyesinden 450 m yukarıda olan ve uzunluğu yan kolları ile birlikte 490 m olan Sofular Mağarasının girişe göre 80 m daha derinde bulunan son katı, killi kireçtaşları içinde yer alır. Buna karşılık mağaranın üst katları, formasyonun dolomitli seviyelerindedir. Sofular mağarası içindeki sütun yapılarında geçmişteki volkanik patlamaların potansiyel temsilcileri olan eser elementlerin konsantrasyonları ölçülmüş ve Santorini adasında gerçekleşen Minos volkanik patlamasına ait küllerin izleri bulunmuştur. Jeolojik kanıtlar, Thera yanardağının birkaç yüz bin yılda sayısız kez patladığını göstermektedir. Yinelenen süreçte yanardağ şiddetle patlamış ve patlamadan sonra dağın üzerinde kaldera oluşumu başlamış, söz konusu kalderalarda sular birikmiş ve kaldera gölleri ortaya çıkmıştır.
Yapılan analizlere göre Minos patlamasının ilk aşamada atmosfere salınan külleri güneş ışınlarının dünyaya ulaşmasını engellediği ve bölgesel iklim değişikliğine neden olduğundan Sofular Mağarasının da içinde bulunduğu ekosisteme kadar uzanan bir bölge üzerinde zararlı etkileri olmuş ve canlı yaşamını olumsuz etkilemiştir. Buna karşın, atmosfere saçılan volkan küllerin belirli bir zaman dilimi sonrasında tamamen çökeldiğinde ise toprak volkanik küllerle gelen minerallerle zenginleşmiş ve bu durumun bitkilerin büyümeleri üzerinde olumlu etkileri olmuştur.
Dar bir alanda çok sayıda mağaranın bir arada bulunduğu Zonguldak bu konuda ülkemizin en zengin kentidir. Buna karşın, dünyanın bu bölümünde tarihsel iklim değişikliklerinin izlerini barındıran birkaç mağaradan birisi olan Sofular mağarası ile diğer mağaralarımız maalesef macera severlerin ve amatör mağaracıların denetimsiz girişine ve bilerek veya bilmeyerek verebilecekleri zararlara açık durumdadır. Polisiye önlemle denetimsiz girişler önlenemeyeceğine göre tek çare bu konuda bilinçlenmek ve dünya çapında da bilinen mağaralarımıza sahip çıkmaktır.
